Bóle pleców są często występującą przypadłością. Mogą być spowodowane urazami, przeciążeniem, czy chorobą. Do przyczyn wywołujących ból pleców zaliczamy chorobę kręgosłupa – kręgozmyk.
Czym jest kręgozmyk?
Jest to stosunkowo rzadka choroba kręgosłupa, nazywana także spondylolistezą. Schorzenie to polega na przemieszczaniu się kręgów względem siebie. Wyższy kręg przesuwa się do przodu względem kręgu niższego. Najczęściej dochodzi do przesunięcia piątego kręgu lędźwiowego po górnej części kości krzyżowej. Skutkiem zsuwania się kręgów jest niestabilność kręgosłupa. Dochodzi także do ucisku nerwów, a nawet samego rdzenia.
Za występowanie tego schorzenia odpowiada szereg różnych mechanizmów. Najczęstszą przyczyną jest przerwanie węziny łuku kręgowego, występujące w około połowie przypadków. Zwykle postać węzinowa dotyka ludzi dorosłych w wieku 30-40 lat. Inną przyczyną kręgozmyku jest dysplazja, czyli wrodzony niedorozwój stawów i łuków kręgowych, typowo objawiający się u dzieci i młodzieży. Kręgozmyk może być spowodowany także zmianami zwyrodnieniowymi lub urazami, czy zmianami przeciążeniowymi. Najrzadszą przyczyną występowania schorzenia są zmiany patologiczne, wywołane przez niszczenie łuków kręgowych w wyniku innych chorób, takich jak nowotwory, czy wrodzona łamliwość kości.
Jakie są objawy?
Podstawowym i najczęstszym objawem kręgozmyku jest ból pleców. Jest on ostry, piekący oraz promieniuje do pośladków, bioder oraz tylnej powierzchni ud. Nasila się przy siadaniu oraz wstawaniu, a towarzyszy mu zmęczenie nóg i dyskomfort. W wyniku nieleczonego schorzenia może dojść do pogorszenia sprawności ruchowej i deformacji tułowia, w wyniku której chory porusza się na lekko ugiętych nogach, a jego stopy skierowane są do zewnątrz.
Oprócz dolegliwości bólowych u osób chorych można także zaobserwować objawy neurologiczne, takie jak: zaburzenia czucia, rwa kulszowa, niedowłady, brak kontroli zwieraczy, czy przykurcze.
Stopień zaawansowania choroby
Ze względu na stopień zaawansowania kręgozmyku, a dokładniej stopień przesunięcia kręgu, wyróżniamy pięć poziomów:
-
stopień I – ześlizg do 25% szerokości kręgu
-
stopień II – ześlizg w granicach 25-50%
-
stopień III – ześlizg w granicach 50-75%
-
stopień IV – ześlizg powyżej 75%
-
spondylolisteza całkowita – utrata styczności kręgów
Diagnostyka kręgozmyku
Rozpoznanie schorzenia opiera się na dokładnym wywiadzie z pacjentem, badaniu lekarskim oraz badaniach dodatkowych. Początkowe elementy diagnostyki ukierunkowane zostaną na dolegliwości pleców oraz kończyn dolnych. Powinny zostać zbadane sposób chodu oraz poruszanie na piętach i palcach, stabilizacja oraz ułożenie miednicy, a także siła mięśni kończyn dolnych oraz odruchy.
Pewna diagnoza jest jednak możliwa dopiero po wykonaniu badań obrazowych kręgosłupa – rentgenu, rezonansu magnetycznego, czy tomografii komputerowej.
Leczenie
W przypadku I oraz II stopnia zaawansowania choroby stosuje się leczenie zachowawcze. Opiera się ono na ograniczeniu poruszania się i stosowaniu odpowiednich leków, których celem jest nie tylko działanie przeciwbólowe ale także rozluźniające mięśnie oraz przeciwzapalne. Istotna jest także właściwa rehabilitacja. W sytuacjach, gdy ból nie ustępuje a leczenie zachowawcze nie daje efektów, konieczna może być operacja. Rodzaj zabiegu zależy od przyczyny dolegliwości, stopnia zaawansowania oraz stanu pacjenta.